CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

De Bataven: verhalen van een verdwenen volk

The Batavians: stories of a lost people Exhibition: 18 September 2004 - 9 January 2005

From the museum website

Most Dutch people are familiar with the Batavians, since they have come across them in their history lessons at school or because their name lives on in numerous Dutch organisations, institutions, companies and products. But what images do the Batavians evoke in the Dutch minds? Were they primitive men in bearskins with clubs? Were they really a warlike people or were they actually quite civilised? And could they be considered, when they first settled in the Dutch river area 2000 years ago, as the new Dutchmen, just like today’s immigrants?

Never before has a large exhibition been exclusively devoted to all the aspects of Batavian culture in the broadest sense. The exhibition enables the visitor to compare his own image of the Batavians to the images created by others in past and present.

With a large variety of objects the Valkhof Museum illustrates the creation of the image of the Batavians throughout different periods of time: from archaeological finds to prints and paintings, from old books to present-day industrial products and their advertisements, such as the famous Dutch ‘Batavus’ bicycle. In addition to this, high-quality works of art from the 17th century in particular are on display, such as paintings by Ferdinand Bol and Otto Veen. Accompanying the exhibition is a catalogue with essays.


Schilderij (olieverf op paneel) van Otto van Veen, uit een reeks van 12 met taferelen uit de Bataafse opstand, 1600-1613. Collectie Rijksmuseum, Amsterdam

Museum press release

Welk beeld hebben de Nederlanders tegenwoordig van de Bataven? Waren het oermensen, barbaren gehuld in een berenvel en gewapend met een knots? Of staan ze in beschaving veel dichter bij ons en zien we ze als onze voorouders? Voorouders waar we trots op zijn om hun krijgshaftige verzet tegen de Romeinen? In de overzichtstentoonstelling ‘De Bataven’ komen bezoekers in aanraking met een grote variatie aan beelden over de bewoners van Midden-Nederland aan het begin van onze jaartelling. Verhalen die de Romeinen hebben overgeleverd, voorstellingen die we ons in Nederland vanaf de 16de eeuw tot nu hebben gevormd en beelden die vondsten uit opgravingen oproepen. Op unieke wijze brengt het museum archeologische bodemvondsten samen met schilderijen van kunstenaars als Ferdinand Bol en Otto van Veen, oude boekwerken en prenten, maar ook cartoons, reclames over Batavusproducten en tekeningen van Fiep Westendorp.

Museum Het Valkhof in Nijmegen is bij uitstek dé plaats voor een dergelijke, groots opgezette tentoonstelling. Hier lag immers 2000 jaar geleden het Oppidum Batavorum, de ‘stad van de Bataven’. De tentoonstelling duurt van 18 september tot en met 9 januari 2005.

De Bataven vormen één van de kernthema’s in de vaderlandse geschiedenis. Volgens de overlevering trokken ze kort voor het begin van de jaartelling vanuit Duitsland naar het Nederlandse rivierengebied, de ‘Betuwe’. In de 16de-18de eeuw leidde een sterke identificatie met de Bataven tot de ‘Bataafse mythe’ over een roemrijk nationaal verleden, die gestalte kreeg in historische en oudheidkundige geschriften, toneelstukken en gedichten, beeldende kunst en populaire cultuur. De naam is ook nu nog springlevend, getuige de vele verenigingen en bedrijven die de naam Bataven of Batavieren voeren.

De tentoonstelling De Bataven is thematisch van opzet en behandelt zeven onderwerpen die in de antieke bronnen, de latere beeldvorming en in het moderne wetenschappelijke onderzoek telkens terugkeren: de komst van de Bataven naar Nederland; het verbond van de Bataven met de Romeinen; de Bataafse opstand; zeden en gewoonten van de Bataven (nederzettingen, begraafplaatsen, cultusplaatsen); de Bataven als krijgers: als leveranciers van hulptroepen van het Romeinse leger en van lijfwachten van de Romeinse keizers; beroemde Bataven zoals Julius Civilis en de topografie van Bataafs Nederland.

Catalogue

Bij de expositie verschijnt een rijk geïllustreerde publicatie waarin verschillende aspecten van het onderwerp uitvoerig worden behandeld door elf auteurs, zowel archeologen als historici en kunsthistorici (ca. 300 p.). Paperback en gebonden uitgave (paperback alleen verkrijgbaar in Museum Het Valkhof). De Bataven is een uitgave van BV Uitgeverij De Bataafsche Leeuw te Amsterdam.