CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

De Bewijzen van het reizen; de Bergense School op reis in de jaren twintig

Travel souvenirs: the Bergen School abroad in the 1920s Exhibition: 18 March - 17 June 2007

From the museum website

Work by members of the artists’ colony in Bergen, Noord Holland, made during travels they undertook after the First World War.

In Museum Kranenburgh in Bergen vindt vanaf 18 maart tot en met 17 juni 2007 een tentoonstelling plaats die de reizen van de schilders van de Bergense School tot onderwerp heeft. Vanaf de jaren twintig vonden veel schilders hun inspiratie niet langer in Bergen en omgeving. Het betreft dus de reizen die na de eerste wereldoorlog werden ondernomen, globaal gezien tussen 1920 en 1930. Zij voerden de schilders naar onder andere Duitsland, Italië, Frankrijk, Spanje en Joegoslavië.

Er was – kunsthistorisch gezien – veel voorafgegaan aan het ontstaan van het eigenzinnige, krachtige expressionisme dat zich in het Noord-Hollandse Bergen had genesteld. En dat zich landelijk al snel de naam verwierf van De Bergense School.

Dat het ook een echte stroming was met een theoretisch fundament, is gebleken uit de vele onderzoeken die in de laatste twintig jaar door verschillende kunsthistorici werden verricht. Die leverden verrassende inzichten op. Misschien wel al te lang was deze periode in onze kunstgeschiedenis onderbelicht gebleven.

De catalogus bij de tentoonstelling zal derhalve niet alleen de reizen van het illustere gezelschap in beeld brengen, maar ook een bescheiden terugblik geven op het ontstaan van de Bergense School en haar hoogtijdagen die gebundeld kunnen worden tussen 1915 en 1925.

Omdat de eerste schilders uit de Bergense School al in 1920 naar het buitenland vertrokken, mag het geen wonder heten dat hun palet nog de kenmerken droeg van het donkere Noord-Hollandse expressionisme. Zelfs het zuidelijke licht was aanvankelijk niet in staat dat te veranderen. Pas na 1924 zouden de donkere tonen wijken voor het terugkerende licht.

Niet alle schilders uit de Bergense School konden zich de soms zeer uitgebreide reizen permitteren of hadden daar behoefte aan. Maar de meeste van hen haastten zich naar de Burgerlijke Stand. En vroegen een paspoort aan.

De reizigers onder hen waren Dirk Filarski, Leo Gestel, G.W. van Blaaderen, Elsa Berg, Mommie Schwarz, Wim Schuhmacher, Arnout Colnot en Jelle Troelstra.

Publication

De Bergense School op reis

Renée Smithuis
Monograph accompanying an exhibition in Bergen (Museum Kranenburgh) in 2006
100 pp., illustrated
Woerden (Free Musketeers) 2006

ISBN-13: 978-90-8539-691-8