CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

Malarstwo flamandzkie doby Rubensa, van Dycka i Jordaensa (1608-1678)

Flemish paintings by Rubens, van Dyck and Jordaens (1608-78) Exhibition: 15 January - 26 March 2008

Information from the National Museum in Warsaw

The exhibition Flemish painting of the Age of Rubens, Van Dyck, Jordaens, 1608-1678 opens in the Muzeum Narodowe in Warsaw on November 5th. The display, featuring 83 paintings, is organized by National Museums in Warsaw and Gdańsk, with a cooperation of three institutions from abroad: the Kunsthistorisches Museum and the Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste in Vienna and the Gemäldegalerie Alte Meister, Museumlandschaft Hessen, Kassel. There are also precious loans from numerous other Polish collections: National Museums in Poznań, Wrocław and Cracow, Museum Palace at Wilanów, the Princes Czartoryski Museum and the Royal Castle in Cracow as well as the Royal Castle in Warsaw. Thanks to these rich contributions the exhibition creates a good opportunity to get acquainted with the most valuable part of Flemish baroque paintings from Polish collections – not very well known but worth recognition.

Flemish baroque painting is characterized by an extraordinary wealth. Sublime pathos and heroic formula coexist here with realistic and illusionistic tendencies in rendering human figures and objects in the scenes of everyday life. Sensuality, vital power, unprecedented exuberance of forms of nature and of the human world represent the main features of this school of painting. Flemish painting, however, does not merely seek the “feast for the eye” but also teaches a philosophical, moral and religious lesson, interweaving symbolical contents into the represented motives, in conformity with the neo-stoical, humanistic ethics and the ideology of the Counter Reformation theologians. These formal and ideological characteristics are present in an equal degree in each kind of the Flemish painting from religious, mythological, allegorical and historical themes, known under a common name of the “History” (storia) which – together with portraits – represent an official trend in art, to the minor genres, or specializations such as landscape, still life, representations of animals or scenes of everyday life.

Our exhibition is arranged according to this division of specific genres. It comprises following sections:

I. Big and small histories – the painting of storia, where religious, allegorical and mythological paintings are shown.

II. Official and private portraits, where examples of representative court likenesses and less formalized family and collectors’ portraits as well as genre portraits are demonstrated.

III. Triumph of senses: mythological and genre scenes, where we juxtapose paintings with bacchanalian or pastoral subjects with pictures relating these mythological representations to the idealized vision of the country life in the seventeenth century Netherlands.

IV. Kingdom of Flora and Ceres – the moral lesson of Nature: flowers and fruit, where we present the heyday of the still life painting, above all the kind showing flowers and fruit in full splendor of their forms and colors, but also conveying a distinct religious, moral or philosophical message.

V. Picturesque Nature – landscape painting, where we show various Flemish visions of nature: wild, untamed and dangerous but also the cultivated one, subdued to human actions (park landscapes) and finally – picturesque, uncommon, fascinating in rich pictorial effects of their rendering.

VI. Splendid world of animals, where the fascination of Flemish masters with vitality and colorfulness of both – wild and domesticated – birds and animals is demonstrated in paintings such as Bird Concerts, Pantries, Hunting Trophies and Hunting Scenes.

The exhibition closes with a separate section:

VII. Cabinet painting, presenting a specific Netherlandish type of collector’s picture, showing elegant landscapes with a history, still lives, architectural interiors and above all the “low life” scenes illustrating episodes from the life of common people, peasants or plebeians – brutal in their drastic naturalism, but extremely spectacular from the artistic point of view.

From the museum website

Wystawa obejmuje cenne obrazy z muzeów Wiednia i Kassel (Kunsthistorisches Museum, Wiedeń; Gemäldegalerie der Akademie der bildenden Künste, Wiedeń; Staatliche Museen, Gemäldegalerie Alte Meister, Kassel) oraz ze zbiorów polskich (Muzeów Narodowych: w Warszawie, Gdańsku, Poznaniu, Krakowie i Wrocławiu; Zamku Królewskiego na Wawelu i Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie). Będzie zaprezentowana w: Muzeum Narodowym w Warszawie: 26 października – 31 grudnia 2007 Muzeum Narodowym w Gdańsku: 15 stycznia – 26 marca 2008

Jej zadaniem jest ukazanie jednego z najświetniejszych okresów rozwoju malarstwa flamandzkiego. Będzie to okazja nie tylko do kontaktu z pięknymi i znanymi dziełami sztuki, ale także do poznania z bliska mechanizmów rządzącymi ówczesnym rynkiem dzieł sztuki, procesem inspiracji i powstawania dzieła, zleceniodawcami i wielkimi indywidualnościami twórców barokowego malarstwa flamandzkiego.

Wystawie towarzyszyć będzie książką pod red. naukową dr hab. Antoniego Ziemby Malarstwo flamandzkie doby Rubensa, van Dycka i Jordaensa (1608-1678). Rozważa ona główne kwestie malarstwa flamandzkiego skupione wokół teorii i praktyki kształtowania się gatunków malarskich i nowej ikonografii.

Na przygotowywanej ekspozycji zobaczymy przykłady malarstwa gabinetowego, historycznego, alegorycznego, portretowego, sceny rodzajowe, bogactwo martwych natur, barwny świat zwierząt oraz malarstwo krajobrazowe. Obrazy te stanowią dokument epoki, która je wydała, a w warstwie formalnej zawierają żywiołowy zapis ruchu i barwy – centralnych tematów ówczesnej teorii sztuk. Są także świadectwem bogatych zainteresowań zleceniodawców i koneserów sztuki.

W kształtowaniu się form i idei tego malarstwa wielka rolę odegrało środowisko malarzy antwerpskich, poprzedników i nauczycieli Petera Paula Rubensa, a także samego mistrza i kręgu malarzy wokół niego skupionych. To tu w atmosferze wielkiej mobilności handlu dziełami sztuki i sposobu ich produkcji, narodziły się nowe tematy i specjalizacja w określonych nurtach malarstwa. To tu wypowiedział się wspaniale manieryzm antwerpski i narodził się barok zwrócony w stronę wpływów płynących z Italii, a zarazem będący syntezą tego, co między Północą a Południem było najważniejsze.

Humanistyczne ideały i sposoby wyrażania uczuć i namiętności, tendencje do monumentalizacji formy, archeologiczne penetracje, ciekawe struktury kompozycji obrazu w twórczości Rubensa i jego kręgu łączyły postacie i malarstwo krajobrazowe. W ten sposób stworzony został niepowtarzalny klimat malarstwa flamandzkiego, scalający bogactwo wątków religijnych, mitologicznych i literackich ze wspaniałą kolorystyką. Przepełnione transcendentnymi treściami sceny podkreślały wiedzę, pozycję stanową zleceniodawców, a także wychwalały Boga. Obdarzone były niejednokrotnie realistyczną tendencją, zaczerpniętą z obserwacji świata zewnętrznego. Tworzyli je malarze kierujący się humanistyczną zasadą „ars naturam superat”.

Wielka popularność malarstwa flamandzkiego, do której w znacznej mierze przyczyniła się także grafika okazała się inspirującą dla wielu malarzy europejskich.

Wśród prezentowanych na wystawie obrazów znajdą się między innymi dzieła: Petera Paula Rrubensa, Abrahama Janssensa, Jacoba Jordaensa, Anthonisa van Dycka, Simona, Paula, Cornelisa de Vosów, Jana Boeckhorsta, Gonzalesa Coquesa, Gaspara de Crayera, Fransa Franckena, Davida Teniersa II, Theodora Romboutsa, Daniela Seghersa, Jana Brueghela Starszego i Młodszego, Jana i Bonwentury Peetersów, Jana Fyta i Joosa de Mompera.

Publication

Malarstwo flamandzkie: doby Rubense, Van Dycka, i Jordaensa 1608-1678
Antoni Ziemba, editor
Catalogue of an exhibition held in 2007-08 in Warsaw (Muzeum Narodowe) and in 2008 in Gdansk (Muzeum Narodowe)
289 pp.
Warsaw (Muzeum Nardowe w Warszawie) 2007
ISBN 978-83-7100-801-6

Related events