CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

Valerius de Saedeleer (1867-1941)

Exhibition: 23 September - 26 November 2006

From the museum website

De retrospectieve “Valerius de Saedeleer” die alle zalen van het Museum van Deinze en de Leiestreek zal vullen van 23 september 2006 tot en met 26 november 2006, biedt de bezoeker een niet te missen overzicht van het werk van één van de belangrijkste schilders van de Latemse groepen. Het is dan ook geen toeval dat het Museum van Deinze en de Leiestreek deze grootse retrospectieve plant aan de start van het feestjaar waarin het 25-jarig bestaan gevierd wordt.

Als geboren Aalstenaar volgde De Saedeleer les aan de Academie van Gent en studeerde onder andere bij Frans Courtens. In 1983 ontdekte hij voor het eerst het bestaan van het idyllische plattelandsdorp Sint-Martens-Latem, waar hij zich in 1898 voor een tiental jaar vestigde aan de oevers van de Leie. De Saedeleer maakte er deel uit van de eerste Latemse groep, kunstenaars die weg van de geïndustrialiseerde stad op zoek gingen naar innerlijke rust en de diepere werkelijkheid schuilend in het eenvoudige boerenleven en de harmonie met de natuur. Valerius de Saedeleer vormt het meest tekenende voorbeeld van deze zoektocht, die voor hem persoonlijk een weg naar inkeer en ook letterlijk bekering tot het katholieke geloof, betekende. De Saedeleer evolueerde tijdens zijn verblijf in Latem, van impressionistisch en sterk door zijn opleiding beïnvloed werk, naar het uitgezuiverde beeld met de bijzondere en geladen uitstraling dat hem zo typeert. Hij hanteert de doorwrochte techniek van de Vlaamse Primitieven en bouwt zijn schilderijen geduldig laag voor laag op tot een minutieus afgewerkt geheel.

Elke compositie wordt zorgvuldig en doordacht op het doek geplaatst.
De landschappen lijken meer dan levensecht, doch zoscherp soms, dat ze eerder bevreemdend aandoen. Ook de mensenleegte en het gladde verfoppervlak met tonaliteiten in ontelbare nuances, scheppen een erg geladen, bijna spirituele sfeer. Het feit dat De Saedeleer verschillende keren hetzelfde onderwerp behandelt en slechts mimieme verschillen of heel lichte kleurnuances aanbrengt,
maakt hem een bijzonder intrigerend kunstenaar. Hij verhuisde in 1908 van Latem naar Tiegem in de Vlaamse Ardennen, waar hij zijn unieke schilderstijl op een andere landschapsoort toepast en zich meer en meer aan bomen en boomgaarden wijdt. De oorlogstijd bracht Valerius De Saedeleer door in Wales en de rest van zijn leven in het weidse heuvellandschap rond Etikhove.

Een retrospectieve als deze in het Museum van Deinze en de Leiestreek biedt de bezoeker een uitgelezen kans om de veelheid aan landschappen en sfeerscheppingen van de hand van Valerius de Saedeleer in al hun dieptes en vertes te verkennen.

Publication

Valerius de Saedeleer: de tuin der afwezigen

Piet Boyens
Catalogue of exhibition held in 2006 in Deinze (Museum van Deinze en de Leiestreek)
191 pp., illustrated, paperbound
Warnsveld (Lannoo) 2006
ISBN-13 978-90-209-6795