Museum information
An extensive presentation of Delftware, some pieces of Dutch furniture and contextual information about the Netherlands.
From the museum website
Wystawa czynna codziennie oprócz poniedziałków.
Niezwykłość wydarzenia polega na tym, że po raz pierwszy w Gdańsku zostanie zaprezentowana bogata kolekcja delftów ze zbiorów Muzeum Narodowego w Gdańsku. Jeszcze nigdy dotąd nie były pokazywane Niektóre z nich po raz pierwszy do Gdańska dotarły około połowy XVII wieku. Stanowiły element wyposażenia domów zamożnych gdańszczan. Są to naczynia o wysokich walorach artystycznych jak i dużej różnorodności użytkowej (obecnie już nie spotykanej np. spluwaczki, misy balwierskie). W Muzeum są od 1881 roku.
Mimo kataklizmu ostatniej wojny fajanse z Delft (nazywane potocznie delftami), pozostają wciąż żywym znakiem obecności kultury i
sztuki holenderskiej w dawnym Gdańsku. W nabytej w 1881 roku przez Miasto znakomitej kolekcji zgromadzonej przez Ludwiga Garbego (gdańskiego literata), znajdowało się około 60 delftów. Kolekcja Garbego stworzyłapodstawę dla założonego w 1881 roku Muzeum Rzemiosł
Artystycznych, a zgromadzone przez niego delfty dla poszerzanej następnie gdańskiej kolekcji, która poszerzana o zakupy i dary do czasu II Wojny Światowej obejmowała około 200 obiektów. Kolekcja delftów w
Muzeum Narodowym w Gdańsku liczy dzisiaj 100 obiektów.
Dawna ikonografia, a przede wszystkim rysunki Ferdinanda Gregoroviusa i ryciny Johanna Carla Schultza, pozwalają poznać wnętrza domów gdańskich i zobaczyć jak wielką rolę pełniły w nich sprowadzane
drogą morską fajanse z Delft. Artyści ci z wielką starannością
i artyzmem utrwalili widoki charakterystycznych dla gdańskich domów epoki baroku reprezentacyjnych sieni, których wysokość sięgała
sześciu metrów.
Ściany sieni, od kamiennych posadzek aż po bogato zdobione stropy, były wykładane sprowadzanymi z Holandii niewielkimi płytkami fajansowymi (popularnie nazywanymi flizami) malowanymi błękitem a niekiedy i fioletem w sceny rodzajowe, dworskie i pejzaże. Na gzymsach wielkich szaf stały rzędy okazałych wazonów (tworzących tzw. garnitury dekoracyjne) z Delft, malowanych w dalekowschodnie kwiaty (p.w. peonie, chryzantemy i kwiaty lotosu) ptaki (pawie, papugi) oraz postacie dostojników chińskich odpoczywających w ogrodach, czy też egzotycznie ubranych żołnierzy. Na stołach w domach gdańskich, obok naczyń cynowych i srebrnych pochodzących z warsztatów miejscowych konwisarzy i złotników ustawiano wazy do zupy i talerze, a także naczynia na przyprawy, malowane we wzory dalekowschodnie, a pochodzące z Delft. Także wino i piwo podawano w holenderskich dzbankach malowanych w postacie Chińczyków czy chińskie kwiaty i ptaki. Sprowadzaną za pośrednictwem Holandii modną herbatę przechowywano w fajansowych flakonach z Delft, a zaparzano w także wyrabianych w Delft czajniczków z czerwonej kamionki (naśladujących analogiczne naczynia chińskie) do malutkich czarek o dalekowschodnim kształcie i dekoracji.
Naczynia z Delft wykorzystywano również w dawnych aptekach. Były to
przede wszystkim cylindryczne albarella do przechowywania medykamentów.
Naczyniami jakie wyszły już zupełnie z użycia są fajansowe misy balwierskie (fryzjerskie) oraz niewielkie kuliste dzbanuszki o
szerokich kołnierzach tzw. spluwaczki używane w słynących z czystości domach holenderskich przez palaczy fajek i przeżuwających tytoń.
Ekspozycję wzbogaca kilkanaście fajansów wypożyczonych z muzeów
Krakowa, Warszawy, Wrocławia oraz Torunia i Malborka, które uzupełniają
straty poniesione przez Muzeum Narodowe w Gdańsku w czasie ostatniej wojny.
Podpisy pod ilustacjami
– kopia z 004 to: talerz, patera do podawania ciasta oraz dzban do piwa zdobione
kobaltową dekoracją przedstawiającą dostojników chińskich
w ogrodach. Delft, koniec XVII w. Zbiory MNG. Foto Krystyna Augustyniak
-kopia z 006 to: misa dekoracyjna ( o kształcie misy balwierskiej). Na
dznie scena Ostatniej Wieczerzy malowana farbami niskich temperatur , złocona.
Delft, około połowy XVIII w. Zbiory MNG. Foto Krystyna Augustyniak
– kopia z 011 (19) to:trzy spluwaczki fajansowe z dekoracją chińską,
towarzyszące palaczom fajek. Rzadki przykład zachowanych w całości
naczyń fajansowych służących higienie. Delfft, XVIII w. Ze
zbiorów MNG. Foto Krystyna Augustyniak
Jest to wystawa w cyklu wystaw jubileuszowych 130-lecia Muzeum
Patronat nad obchodami jubileuszowymi– Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski
Patronat nad wystawą – Ambasador Królestwa Holandii Jan Edward
Craanen
Patronat medialny – Gazeta Antykwaryczna, Gazeta Wyborcza, Wprost,
onet.pl, Radio Gdańsk, trojmiasto.pl
Mecenat – Fundacja Gdańska, Mecenat Miasta Gdańska
Sponsorzy – Bank Millennium, Zakłady Porcelany Stołowej
Lubiana S.A., Renerans Trans, Dom Holenderski, Pod Łososiem, Grafito,
Artikom, Poczta Polska, Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A., Gdańsk
Engineering Works sp. z o.o.
Aranżacjia wystawy – adiunkt ASP w Gdańsku Lech Tempczyk i
Beata Liedtke
Komisarz wystawy – Elżbieta Kilarska (301 70 61)