Museum information
De grote bloeitijd van het kinderportret
De laatste decennia groeit de belangstelling voor de Nederlandse portretkunst. Dit blijkt niet alleen uit het kunsthistorisch onderzoek, maar ook uit het tentoonstellingsbeleid van musea. Met name in het Frans Halsmuseum zijn inmiddels exposities georganiseerd over schuttersstukken, huwelijksportretten en bekende portretschilders, waaronder Frans Hals en Johannes Verspronck. Een kunst- en cultuurhistorisch overzicht van de ontwikkelingen van het kinderportret in de zestiende en zeventiende eeuw heeft merkwaardig genoeg nog nooit plaatsgevonden. Ten onrechte.
Nergens anders in Europa heeft het kinderportret zo’n grote bloei en verscheidenheid gekend als in de Nederlanden. Het genre ontstond tegen het einde van de vijftiende eeuw in Vlaanderen. De grote bloeitijd van het kinderportret ligt in de zeventiende eeuw. Met name in de Noordelijke Nederlanden treffen we een groot aantal specialisten op dit gebied aan. De belangstelling van de meestal gefortuneerde opdrachtgevers voor vooraanstaande kunstenaars zegt iets over de positie van het kind in die tijd, in het bijzonder over de relatie tussen ouders en kinderen.
Een gezamenlijke traditie
Nederland en Vlaanderen wortelen in dezelfde culturele traditie. In de vijftiende en de zestiende eeuw ging er een grote invloed van het Vlaamse gebied uit op de Noordelijke Nederlanden. Niet in de laatste plaats door het grote aantal schilders dat zich vanuit Vlaanderen in de Noordelijke Nederlanden (veelal Haarlem) vestigde. Pas in de loop van de zestiende eeuw groeiden de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden ook in schilderkunstig opzicht langzaam uit elkaar. De samenwerking tussen het Frans Halsmuseum en het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen biedt de mogelijkheid die gezamenlijke traditie en de latere ontwikkeling in verschillende richtingen te bestuderen en overtuigend te tonen.
Brede cultuur-historische context
Door de vele kunsthistorische studies van de afgelopen decennia hebben we portretten ook steeds beter leren lezen als cultuur-historische bron. Ze vertellen ons over waarden en normen, gewoonten en gebruiken ten aanzien van kinderen. De tentoonstelling Kinderportretten zal daarom ook in een brede cultuur-historische context te plaatsen zijn: kostuumhistorisch, opvoedingshistorisch in theoretisch en praktisch opzicht, genealogisch, maatschappelijk.
Publication
Kinderen op hun mooist: het kinderportret in de Nederlanden, 1500-1700
Jan Baptist Bedeaux and Rudi Ekkart
Catalogue of an exhibition held in 2000 in Haarlem (Frans Hals Museum) and in 2001 in Antwerp (Koninklijk Museum voor Schone Kunsten)
319 pp.
Ghent and Amsterdam (Ludion) 2000
ISBN 90-76588-12-0 (hardbound)
ISBN 90-76588-11-2 (paperbound)
English edition: Pride and joy: children’s portraits in the Netherlands, 1500-1700, translated from the Dutch by Ted Alkins
New York (Harry N. Abrams) 2001
ISBN 90-76588-10-4