CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

De gebroeders de Witt: macht en onmacht in de Gouden Eeuw

The de Witt brothers: power and helplessness in the Golden Age Exhibition: 10 September 2005 - 15 January 2006

From the museum website

Johan en Cornelis de Witt zijn vooral beroemd geworden door de brute wijze waarop ze in het rampjaar 1672 door een woedende Haagse menigte zijn vermoord. De broers uit Dordrecht behoren tot de belangrijkste politieke figuren van de beroemde Gouden Eeuw en hebben aan den lijve ondervonden hoe kwetsbaar macht is. De tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Stadsarchief Dordrecht en gehouden naar aanleiding van het verschijnen van een nieuwe dubbelbiografie geschreven door Luc Panhuysen. Met een veelheid aan objecten – van schilderijen en beelden tot brieven en relikwieën – wordt op bijzondere wijze vooral de macht van de broers in Dordrecht, de Republiek en in internationaal perspectief belicht.


Director Peter Schoon and restorer Jos Deuss present portraits of the de Witt brothers to the press, 23 August 2005

Museum press release

Portretten Johan en Cornelis de Witt in ere hersteld

Een ingrijpende restauratie van een monumentale serie van vier portretten van de gebroeders De Witt en hun ouders door de 17de-eeuwse schilder Jan de Baen uit de collectie van het Dordrechts Museum is succesvol afgerond. Op dinsdag 23 augustus was er in het Dordrechts Museum een goed bezochte persbijeenkomst waarbij de werken voor het eerst werden getoond.

Ook de originele verguld houten lijsten van de vier portretten zijn weer geheel in oorspronkelijke staat teruggebracht. Het is de eerste grote restauratie van de serie in meer dan 100 jaar. De lijsten en schilderijen zijn apart van elkaar door verschillende restauratoren opgeknapt en worden voor het eerst weer verenigd. Drie van de vier schilderijen zijn nu écht helemaal af. Het vierde werk werd voor het oog van de pers, als symbolische afsluiting van dit grootscheepse restauratieproject ter plekke ‘ingelijst’.

De reeks portretten is vanaf 10 september voor het publiek te zien in de tentoonstelling Gebroeders De Witt: macht en onmacht in de Gouden Eeuw. Deze tentoonstelling wordt georganiseerd in samenwerking met het Stadsarchief Dordrecht en zal tot en met 15 januari 2006 in het Dordrechts Museum te zien zijn.

De geschiedenis van de portretten van Johan en Cornelis de Witt is al even turbulent als de levens van de broers zelf, die immers in het ‘rampjaar’ 1672 door een uitzinnige menigte in Den Haag mishandeld en vermoord werden. Ook de portretten zijn het doelwit geweest van de wraak van het volk. Het huis van de schilder Jan de Baen werd tevergeefs doorzocht om de De Wittportretten te vernietigen. Een ander portret van Cornelis de Witt door De Baen, dat in het stadhuis van Dordrecht hing, werd door een woedende menigte aan flarden gescheurd…

Speciaal voor de tentoonstelling is de restauratie en een onderzoek naar de portretten in gang gezet. De portretten, die tot de belangrijkste behoren die van de De Witten gemaakt zijn, blijken te hebben gehangen in het huis van Johanna de Witt, de oudere zus van de broers. De schilderijen en de lijsten zijn nu weer in oude luister hersteld, waarbij opmerkelijke verschillen zijn opgetreden. De doeken waren zeer vervuild en deels overschilderd en na schoonmaak zijn de kleuren weer helder tevoorschijn gekomen. Bij de vergulde lijsten is een niet-originele zwarte overschildering verwijderd, waardoor het aanzien van de lijsten totaal is veranderd. De kostbare restauratie is geheel door fondsen gefinancierd. Op de persbijeenkomst zijn foto’s (op cd-rom) te verkrijgen waarop o.a. de vernisafname en de resultaten goed te zien zijn.

Sponsors

De restauratie is mogelijk gemaakt met steun van het VSBfonds, de Van den Berch van Heemstede Stichting, de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting, de Van der Mandele Stichting, de Stichting Dr. Hendrik Muller’s Vaderlandsch Fonds en de Stichting Elise Mathilde Fonds.