CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

Jacobus Sibrandi Mancadan

Exhibition: 20 January - 8 April 2001

The greatest Frisian landscape painter of the 17th century, in an exhibition of works from the collection of the Fries Museum and some loans.

Museum information

Het Fries Museum presenteert vanaf 20 januari een selectie van de landschappen van Jacobus Sibrandi Mancadan (1602-1680). De getoonde werken zijn topstukken uit de eigen collectie en
bruiklenen van diverse musea uit binnen- en buitenland. De in Minnertsga geboren Mancadan, van wiens leven
vrij weinig bekend is, wordt beschouwd als de grootste Friese landschapsschilder uit de Gouden Eeuw.

Jacobus Sibrandi Mancadan (1602-1680) is vooral bekend geworden om zijn vaak bergachtige
landschappen waarop herders, rotspartijen, vee en aan Italië herinnerende ruïnes uit de klassieke oudheid
voorkomen. Naast deze italianiserende landschappen schilderde Mancadan Scandinavische en Nederlandse
landschappen. Hij schilderde voornamelijk in bruine, grijze en gelige tinten en ging zich niet te buiten
aan felle kleuren. Kenmerkend voor de schilderijen van Mancadan is dat zijn landschappen geen horizon
hebben. Juist wat betreft zijn kleurgebruik en compositie vertoont het werk van Mancadan grote
overeenkomsten met een groep schilders die in het begin van de 17de eeuw in en rond Haarlem werkzaam was.
Tot deze groep kunstenaars, die hun landschappen in een beperkt, monochroom kleurpalet schilderden,
behoorden o.a. Jan van Goyen (1596-1656) en Salamon van Ruysdael (vòòr 1603-1670).

Aangenomen wordt dat Jacobus Sibrandi Mancadan nooit zelf in Italië en Scandinavië
geweest. Hij haalde zijn kennis over Italië dus ergens anders vandaan. Mancadan heeft hoogstwaarschijnlijk
werk gezien van tijdgenoten als Cornelis van Poelenburgh en Bartholomeus Breenberg, die beiden enkele jaren
in Italië verbleven. Verder waren er in de 17de eeuw tal van prenten van Italianisanten in omloop en
afbeeldingen van klassieke ruïnes in Italië. Wat betreft Scandinavië heeft hij waarschijnlijk het werk gezien
van Allaert van Everdingen (1621-1675), de enige Hollandse kunstenaar die in de 17de eeuw een reis naar
Zweden en Noorwegen maakte. Bij de tentoonstelling toont het Fries Museum prenten die Mancadan
waarschijnlijk ook gezien heeft en die zijn werk hebben beïnvloed.

Jacobus Sibrandi Mancadan was een zeer bemiddeld man, afkomstig uit een redelijk
welgestelde familie. Van 1637 tot 1639 was hij burgemeester van Franeker. Zijn inkomsten verkreeg hij
vooral uit onroerend goed. Uit het testament blijkt dat Mancadan huizen en land op verschillende plekken in
Friesland bezat. Verder had hij belangen in de turfafgravingen bij Bakkeveen. Zijn vermogen stelde hem in
staat onbekommerd het beroep van kunstschilder uit te oefenen.

Publication

Jacobus Sibrandi Mancadan: dé Friese landschapsschilder uit de Gouden Eeuw
Booklet for an exhibition held in 2000 in Leeuwarden (Fries Museum)
14 pp.
Leeuwarden (Fries Museum) 2001
No ISBN