CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

Abraham Bloemaert (1566-1651): tekenaar van het Utrechtse landschap

Abraham Bloemaert [1566-1651]: draftsman of the Utrecht landscape Exhibition: 3 December 2005 - 12 March 2006

Abraham Bloemaert, Half-demolished houses, Utrecht, Centraal Museum

Abraham Bloemart, Half-demolished houses, Utrecht, Centraal Museum

Location

Projectkamer 1

Curator

Jeroen Jurjens

Museum press release, 24 November 2005

Virtuoos tekenaar

De Utrechter Abraham Bloemaert wordt gerekend tot de meest virtuoze tekenaars uit de 17de eeuw. Omdat vele van de Utrechtse Caravaggisten en Italianisanten bij hem in de leer zijn geweest, wordt hij wel de ‘Vader van de Utrechtse school’ genoemd. Bloemaert liet een groot oeuvre schilderijen en honderden tekeningen na, waaronder vele landschapsstudies. Gastconservator Jeroen Jurjens selecteerde voor de tentoonstelling in het Centraal Museum 32 tekeningen van de hand van Bloemaert en een aantal andere tekenaars die door hem werden beïnvloed.

Landschappen ‘nae ‘t leven’

Bloemaert ontwikkelde al vroeg een grote belangstelling voor het platteland en het rustieke leven. Omstreeks 1585-’90 trok hij er met een schetsboek op uit om bomen, bruggetjes, boerderijen en schuren ‘nae ‘t leven’ te tekenen. In het atelier werden dergelijke landschappelijke motieven door Bloemaert toegepast in grotere composities voor schilderijen, tekeningen en prenten. Tot dan toe hadden kunstenaars zich gebaseerd op bestaande studies, die zij kopieerden en vervolgens als uitgangspunt voor een voorstelling namen. Bloemaert daarentegen bestudeerde de natuur naar het leven en ontwikkelde een werkwijze die pas begin zeventiende eeuw algemeen gangbaar werd. Door de uitgaven van prentenseries naar zijn schetsen leerden vele kunstenaars Bloemaerts landschappen kennen. De invloed van Bloemaert is onder meer zichtbaar in de tekeningen van Jacques de Gheyn II, de gebroeders Herman en Cornelis Saftleven, Roelant Savery en Anthonie Waterloo.