On 19 July 2022 it is 750 years ago that Gouda received its city rights from Floris V, Count of Holland. The City of Gouda celebrates this anniversary extensively in 2022. The exhibition Beleef het wonder van Gouda (Experience the Wonder of Gouda) is a unique journey back into the sixteenth century. The locations of this exhibition are Museum Gouda and the neighboring Sint-Janskerk.
Visitors to the exhibition will find themselves in the Sint-Janskerk as it was around 1570, just before its art treasures where removed in the iconoclasm that raged through the the Netherlands from 1566 onwards. In addition, the cartons for the stained-glass windows of the Sint-Janskerk will be on view in Museum Gouda. These life-size design drawings are up to 22 meters long and are extremely fragile. Speaking of miracles, they are extremely fragile, but have remained intact all these centuries!
Beleef het wonder van Gouda
De locaties van deze opzienbarende tentoonstelling zijn Museum Gouda en zijn buurman, de Sint-Janskerk in de monumentale binnenstad van Gouda. Dat is niet alleen de langste kerk van Nederland, maar vanaf april 2022 ook de meest besproken kerk. Want binnen neem je tijdelijk afscheid van de wereld die je kent.
Nadat je de 21ste eeuw hebt verlaten, beland je in de levendigheid die de Sint-Janskerk rond 1570 bood. Al je zintuigen komen aan bod. Beleef het Wonder van Gouda is een liefdesverklaring aan pracht, praal, kleur en uitbundigheid. Er is volop reden voor feest: de kunstschatten van de kerk beleven een hereniging, nadat ze elkaar zo’n vierhonderdvijftig jaar niet gezien hebben.
Hoe ze elkaar uit het oog verloren? Een hink-stap-sprong terug naar 1566. Overal in het land komen dat jaar veger en blik van pas, want honderden katholieke kerken gaan aan diggelen. De beeldenstorm, gaat deze golf van vernielzucht heten. Maar Gouda ontspringt de dans. Het stadsbestuur doet een beroep op ieders trots en redelijkheid. Met succes: alle kunstschatten worden in veiligheid gebracht, waaronder altaarstukken die later in Museum Gouda zullen belanden. Aan hun zeldzaamheid en zeggingskracht – het zijn werken van de beste kunstenaars uit die tijd – danken ze hun internationale allure.
Tijdens Beleef het Wonder van Gouda keren ze terug naar de kerk, die in 1572 protestants werd. Zo verandert dit ingetogen monument nog eenmaal in een levendige zestiende-eeuwse katholieke kerk vol kleuren, geuren, stemmen en klanken. Hier ben je nooit alleen.
Beleef het Wonder van Gouda is een tweeluik. Naast de tijdreis in de Sint-Janskerk tuimel je ook in Museum Gouda naar de zestiende eeuw. Hier vind je de zogeheten cartons: de ontwerptekeningen van de glas-in-lood-ramen in de Sint-Janskerk. Over wonderen gesproken: ze zijn uiterst kwetsbaar, maar al die eeuwen intact gebleven!
Wat de glas-in-lood-ramen, altaarstukken en cartons gemeen hebben, is breekbaarheid. Die geldt nog altijd, zeker voor onze samenleving. Zij herinnert aan het verdraagzame klimaat in het zestiende-eeuwse Gouda. Motto: de vrijheid van de ander beschadig je niet – een belangrijke les; ook voor ons. Dankzij die tolerantie kunnen we 450 jaar later van zeldzame kunstschatten genieten in de kerk die voor alle Gouwenaren is.
Related CODART publications
Dr. Nadia Groeneveld-Baadj, “Experiencing the Wonder of Gouda in the Saint John’s Church”, CODARTfeatures, April 2022.