Organizers
Noordbrabants Museum, Den Bosch
Stedelijk Museum Vander Kelen-Mertens, Louvain
Information from outside sources, apparently based on a museum press release
Nederland en België: een bijzondere relatie. We zijn buren van elkaar, in zekere zin zelfs familie. We delen een gemeenschappelijke geschiedenis en voelen ons cultureel verwant. We komen graag en veel bij elkaar op bezoek. Maar zelfs in de beste families gaat het wel eens mis: Broedertwist!
Ooit vormden Nederland en België één koninkrijk: het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het is dit jaar precies 175 jaar geleden dat deze staat uiteen viel. In 1830 kwamen De Belgen in opstand tegen koning Willem I en scheidden zij zich af van het Noorden. Nederland en België gingen als twee onafhankelijke staten verder. Dit jubileum is een mooie aanleiding om terug te blikken op de tumultueuze oorsprong van beide staten. En het biedt de gelegenheid te laten zien hoe België en Nederland na 1830 op zoek gingen naar hun eigen identiteit.
Gespiegelde tentoonstelling
Broedertwist: België en Nederland en de erfenis van 1830 toont voor het eerst zowel de Belgische als de Nederlandse kijk op de gebeurtenissen rond 1830. Beide visies worden ‘gebroederlijk’ gepresenteerd: Belgisch wapengekletter tegenover Nederlands kanongedreun, Belgische oorlogspropaganda tegenover schilderijen met Nederlandse propaganda. En Belgische helden zoals kanonnier ‘Charlier met het houten been’, tegenover de Nederlander Van Speijk (‘dan liever de lucht in’) die zijn schip opblies om het niet in Belgische handen te laten vallen.
Nationaal elan
De tentoonstelling beperkt zich niet tot de Revolutie. Voor de Belgen betekende 1830 een nieuw begin en ook de gekrenkte Nederlanders hadden behoefte aan een nieuw nationaal elan. Het eigen verleden werd de belangrijkste bron van nationale trots. De expositie toont dat in een spectaculaire eregalerij met ‘grote vaderlanders’ uit beide landen: Egmond tegenover Willem van Oranje, Rubens tegenover Rembrandt. Daarnaast blijkt de nationale trots uit de statige vorstenportretten, dramatische historiestukken, theatrale ontwerpen voor nationale monumenten, uniformen, vlaggen en vaderlandse relieken. De bezoeker kan patriottische poëzie beluisteren en er klinken nationale hymnen en vaderlandslievende liederen.
Actueel
Broedertwist laat zien hoe Belgen en Nederlanders in de 19de eeuw zichzelf en elkaar zagen. Dat dit thema nog niets aan actualiteit heeft ingeboet blijkt uit de nog steeds gangbare stereotypen over Bourgondische of domme Belgen en over zuinige of betweterige Nederlanders. Een reden te meer om op de expositie ook op de hedendaagse beeldvorming in te gaan!
Publication
Broedertwist: België en Nederland en de erfenis van 1830
Peter Rietbergen and Tom Verschaffel
Published in conjunction with an exhibition of the same name held in 2005-06 in Den Bosch (Noordbrabants Museum)
112 pp., 92 illustrations in color, 16 in black-and-white
Zwolle (Waanders) 2006
ISBN 90-400-9113-7