Representaties van ‘zwarten’ in beeldbronnen van 1500 tot nu
Tijd: Vrijdag 27 Juni 2008, 09:00 – 17:30 uur
Plaats: Meertens Instituut, Joan Muyskenweg 25, Amsterdam, (via metro 50 en 51, station Overamstel)
Organisatie: De Werkgroep Visuele Cultuur (Huizinga Instituut) in samenwerking met De Nieuwe Kerk en het Nationaal instituut Nederlands Slavernijverleden en erfenis (NiNsee)
Aanmelding: per eMail ivm reservering lunch: M.Altena@rs.ru.nl
Nadere informatie: Marga Altena, eMailadres: M.Altena@rs.ru.nl (telefoon: 024 – 3611685).
Achtergrond
Sinds mensenheugenis is Nederland een ontmoetingsplaats geweest van mensen uit verschillende werelddelen. Handelaren, kolonisten, missionarissen en kermisklanten brachten mensen mee die vanwege hun uiterlijk opzien baarden. Mensen met een andere dan een ‘witte’ huidskleur kwamen naar Nederland als trofee van ontdekkingsreizigers, als slaaf van handelslui en na 1880 als gastarbeider en student. Vanwege de hen toegeschreven exotische kwaliteiten vormden mensen met een donkere huidskleur voor kunstenaars een uitdagend onderwerp. In de dominante beeldvorming golden zij, ongeacht hun herkomst, als ‘zwart.’
Op deze studiedag staat de presentatie centraal van ‘zwarte mensen’ in beeldbronnen tussen 1500 tot heden. Onderzoekers gaan in op de manier waarop zogenaamd zwarte mensen werden weergegeven in prenten, schilderijen, foto’s en films. Welke betekenissen werden aan deze afbeeldingen gegeven en welk effect had beeldmateriaal op de ideeën over ‘zwarten?’ Naast de verbeelding is de beleving van de afbeeldingen een aandachtspunt. Aan de orde komen het spanningsveld tussen dominante beeldvorming en de wijze waarop groepen en individuele mensen de -vaak stereotiepe en racistische- beeldvorming wisten te beïnvloeden.
Programma
9.00-9.45: Koffie
9.45-10.00: Welkom door Ernst van den Boogaart en Marga Altena
10.00-11.00: Elizabeth McGrath (Warburg Institute, Londen) Black figures and personifications of blackness in European art
11.00-11.30: Elmer Kolfin (UvA) Zwart in druk. Over de voorstelling van de donkere huid in de prentkunst (1500-1900)
11.30-12.00: Ernst van den Boogaart Het probleem van zwarte slavernij in de collectie De Bry
12.00-12.30: Discussie
12.30-13.30: Lunch
13.30-14.00: Barbara Henkes (RUG) Jan van Riebeeck en het witwassen van een kleurrijke natie
14.00-14.30: Emiel Martens (UvA) ’…Why is everything so black, Toot? Dunno, maybe“cause we are all bloody Maoris”’ De ‘zwarte’ representatie van de Māori in Once Were Warriors
14.30-14.45: Discussie
14.45-15.00: Thee
15.00-15.30: Marga Altena (RU) Acceptatie door confrontatie. Het ‘zwart-witte huwelijk’ van Joseph Sylvester en Marie Bochert (1928-1955)
15.30-16.00: Esther Schreuder (curator van tentoonstelling Black is beautiful): Rubens tot Dumas in De Nieuwe Kerk te Amsterdam van 26 juli t/m 26 oktober 2008) ‘Negerportretten’ en beroemde ‘zwarten’ in de kunst en cultuur vanaf 1900 tot 1945
16.00-16.15: Discussie
16.15-17.00: Borrel
Related event
Amsterdam (Nieuwe Kerk), exhibition Black is beautiful (26 July-26 October 2008)