The basis of this exhibition was formed by a drawing from 1710 by Peter Scheemakers. The exhibition shows 17th century engravings, drawings, etchings and woodcuts, but also more modern works. The works have mostly been donated to the OCMW (Public Centre for Social Welfare) in Antwerp, the institution that also administers the Maagdenhuismuseum.
From the museum website
Liefhebbers van grafiekkunst zullen opgetogen zijn. In deze unieke overzichtstentoonstelling krijgt de bezoeker namelijk een totaal onbekend deel te zien van de verzameling kunstwerken uit de collectie van OCMW Antwerpen. Gedurende zes maanden vertellen de prenten hun eigen unieke verhaal. De tentoonstelling loopt van 15 december 2012 tot 30 juni 2013.
Grafiek
Een originele tekening uit 1710 van Antwerpenaar Peter Scheemakers lag aan de basis van deze grafiekexpo. Er valt veel te genieten: 17de-eeuwse gravures, originele tekeningen en prachtige etsen, houtsneden en litho’s. Werken van bekende kunstenaars zoals Achille Kas, Veerle Rooms, Frieda Maes ontbreken niet.
Gekregen
De verzameling werken op papier kwam voornamelijk in het bezit van het OCMW door schenkingen. Grafisch werk werd vaak ontworpen en gedrukt bij een feestelijke gelegenheid zoals een koninklijk bezoek, een eerstesteenlegging, een jubileum of ambtswisseling. De verwerving van kunstwerken kadert ook binnen de wettelijke verplichting om kunst te integreren in openbare gebouwen.
Getekend en gedrukt
Naast 17de-eeuwse gravures vind je in deze expo ook recentere grafische technieken zoals etsen, houtsneden en litho’s. Je bent vast verrast er grafische pareltjes van kunstenaars als Hugo Claus, Fred Bervoets en Sam Dillemans en Joris Minne te ontdekken.
Tegelijk krijg je een originele kijk op de geschiedenis van het OCMW en zijn voorlopers.
Evolutie van de OCMW-instellingen
Huldebewijzen, diploma’s en Gulden Boeken illustreren de werking en hoogdagen van de OCMW- instellingen. Zo kan je de hele evolutie volgen van de Burgerlijke Godshuizen en het Bureel van Weldadigheid (1799), naar de Commissie van Openbare Onderstand (COO) in 1925, tot het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn in 1976, het huidige OCMW.
Van godshuizen naar kunstateliers
In de 19de eeuw begon men ruimere instellingen te bouwen om de armen op te vangen. De meeste godshuizen raakten in verval door leegstand. Vele kunstenaars vestigden hun ateliers in deze verouderde en leegstaande panden en gaven zo een nieuw artistiek elan aan de achtergestelde wijken:
– tekenatelier voor modelstudie in Godshuis Van Nispen
– schildersateliers in Godshuis Van der Biest
– sociocultureel congrescentrum in Elzenveld
– muziek, dans en beeldende kunst in Kunst van Heden in Godshuis Cornelis Lantschot
– zeefdruk- en grafisch atelier in de internationaal gerenommeerde galerij De Zwarte Panter in het Sint-Julianusgasthuis
– schildersatelier Dolphyn in de Berg van Barmhartigheid.
De kunstenaarsateliers brachten mensen met een diverse achtergrond samen en hadden een belangrijke sociaal-culturele rol. Ook OCMW-bestuurders waren ervan overtuigd dat kunst en cultuur een belangrijke educatieve en verbindende rol speelden.
Sommige OCMW-functionarissen zoals Roger Avermaete, Joris Minne en Eugène van Vliet waren ook zelf artistiek actief en onderkenden het maatschappelijk belang van kunstbeoefening.
Door middel van kunst en cultuur wilden kunstenaars en OCMW-functionarissen de sociale cohesie versterken met het oog op maatschappelijk welzijn.