CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

In opracht van Huygens

Commissioned by Huygens Exhibition: 17 May - 24 August 2008

Johannes Leemans, Still life with optical instruments and portrait medallion. Left pendant. Private collection
Johannes Leemans, Still life with optical instruments and portrait medallion. Right pendant. Private collection

Johannes Leemans (1633-1686/88)
Two book still lifes with optical instruments and portrait medallions, ca. 1734-39
The Netherlands, collection of Mr. and Mrs. S. Nijstad

The occasion for this exhibition is the discovery by the retired art dealer Saam Nijstad of a pair of still lifes painted on the order of Constantijn Lodewijckszoon Huygens (1673-1739), a grandson of Constantijn Huygens. The objects in the paintings – books, optical instruments, anamorphoses, a compass and ruler, and two miniature portraits – celebrate the life and achievements of Constantijn Huygens. The exhibition reveals how the memory of the great man was respected by his descendants.

Saam Nijstad purchased the pendants at the TEFAF art fair in Maastricht. He has written a gripping account of his research into them, to be published in connection with the exhibition. His story is complemented by an essay by Ad Leerintveld, curator of Special Collections of the Royal Library in The Hague and chairman of the Hofwijck Society, placing the discovery in a broader context of book history and Huygens studies.

From the museum website

Van 17 mei tot en met 24 augustus is in Huygensmuseum Hofwijck een recentelijk ontdekt stilleven te bewonderen, een pendant, twee bij elkaar horende schilderijen. Deze vormen een eerbetoon aan Constantijn Huygens en zijn zoon Christiaan Huygens. Zeer waarschijnlijk is het pendant geschilderd in opdracht van de kleinzoon van Constantijn, Constantijn Lodewijkszoon Huygens. Naast de publicatie van een boekje over deze ontdekking met de titel “In opdracht van Huygens”, is er in de zomermaanden een tentoonstelling te zien zijn waar dit tweeluik onderdeel van uit zal maken.

Een ontdekking

Het komt er in het kort op neer dat deze schilderijen, boekenstillevens met optische en schilderkunstige objecten als anamorfoses, een passer en een maatstok, en twee portretmedaillons, in opdracht van Constantijn Lodewijckszoon Huygens (1673-1739) zijn geschilderd ter nagedachtenis aan zijn beroemde voorgeslacht. Dit pendant is door de heer S. Nijstad, ‘kunsthandelaar in ruste’, ontdekt en gekocht op de internationale kunstbeurs TEFAF te Maastricht. Huygensmuseum Hofwijck heeft het pendant voor de duur van de tentoonstelling in bruikleen van de heer Nijstad.

Bijbehorende publicatie

De heer Nijstad heeft zijn ontdekking en zijn speurtocht naar de betekenis van deze schilderijen schriftelijk vastgelegd in een boeiend betoog. Zijn argumentatie wordt gedeeld door de heer dr. A.M.Th. Leerintveld, conservator Bijzondere Collecties van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag en voorzitter van Vereniging Hofwijck, die de bevindingen van de heer Nijstad in een breder kader van boekgeschiedenis en Huygenskunde aanvult.

Alleen in het Huygensmuseum te bezichtigen

De tentoonstelling geeft eenmalig de kans om de ontdekking van de heer Nijstad te zien en geeft tegelijkertijd aandacht aan de rol die de familie Huygens in de zeventiende eeuw op kunsthistorisch en wetenschappelijk gebied heeft gespeeld. Tevens wordt inzichtelijk gemaakt hoe in de achttiende eeuw het cultureel erfgoed van de familie Huygens is beheerd en gekoesterd door Constantijn Lodewijckszoon.