Tile tableau with windmill motifs
Carolinensiel, Sielhafenmuseum
From the museum website
De markante en beeldbepalende molens werden vaak als thema gekozen bij het decoreren van tegels. Honderden verschillende motieven zijn er. In het Veenkoloniaal Museum te Veendam is van 27 januari t/m 4 mei 2008 een keur aan tegels te zien.
Vroeger waren de tegels geliefd als wanddecoratie, in de jaren zestig van de vorige eeuw werden ze echter massaal van de muren gebikt om plaats te maken voor hard of zachtboard. De tegels verdwenen toentertijd meestal in het ‘daip’. Nu zijn de tegels een geliefd en kostbaar verzamelobject. Spijt als haren op het hoofd hebben sommigen van hun ‘hardboard-actie’. Kapitalen liggen er in het kanaal. Gelukkig wisten verschillende privéverzamelaars grote collecties voor het nageslacht te bewaren.
In 2002 verwierf het Sielhafenmuseum te Carolinensiel samen met het Heimatmuseum te Leer een kostbare verzameling molentegels van privéverzamelaar Frerich Eilts. De verzameling is één van de meest omvangrijke molentegelverzamelingen die Europa rijk is. De tegelverzameling was al in verschillende Duitse musea te zien. De verzameling is nu voor het eerst in Nederland en niet alleen een ‘must’ voor de tegelliefhebbers, maar ook voor molenaars en molenliefhebbers.
De decoratieschilders van toen nemen ons mee in een al lang vervlogen tijd. Een tijd dat molens nog de horizon domineerden. Een tijd dat vele schepen richting Noord- en Oostzee voeren. Al in de 17de eeuw kwam 50 % van alle schepen op de Noord- en Oostzee uit Holland. Moest men leeg vanuit een Hollandse haven vertrekken dan namen ze graag tegels als ballast mee. De tegels vonden in diverse plaatsen langs de kust gewillig afname. Van Borkum tot Sint Petersburg kunnen we Hollandse tegels aantreffen. Soms werd zelfs een complete waterput met motieftegels bekleed. Nonsens natuurlijk, want geen één mens zag ooit de tegels, maar het geeft wel aan dat het er heel veel waren. Ook zijn verschillende Noord-Duitse en Deense huizen in de voorkamer van ‘top tot teen’ met Hollandse tegeltjes versierd. Maar ook de Veenkoloniale kapiteins wisten de tegels op hun waarde te schatten. De woning in het Kapiteinshuis te Nieuwe Pekela is nog altijd op de oude wijze gedecoreerd.