From the museum website, 30 March 2009
Het Dordrechts Museum heeft in september 2004 een uniek werk aangekocht van Aelbert Cuyp (1620-1691), een van de belangrijkste landschapschilders uit de Gouden Eeuw. Het charmante portret van de befaamde twintigjarige eend Sijctghen uit 1647 kwam daarmee terug in de stad waar het is ontstaan.
Het aankoopbedrag van € 230.000 is bijeengebracht met steun van de Mondriaan Stichting, de Gemeente Dordrecht, de Vereniging Rembrandt en de Stichting Vrienden van het Dordrechts Museum. Vanaf 8 oktober 2004 tot en met 6 maart 2005 was de aankoop te zien in de tentoonstelling Sijctghen, de eend van Cuyp terug in Dordrecht.
Sijctghen
Het opmerkelijke portret van een eend laat prachtig de veelzijdigheid van Aelbert Cuyp zien. Het schilderij is bovendien uniek in de schilderkunst te noemen. Bijzonder is dat Cuyp zijn schilderij heeft voorzien van een gedicht met prachtig gekalligrafeerde letters. In het vers laat Sijctghen ons weten dat zij niet alleen in 1647 de voor eenden zeer hoge leeftijd van 20 jaar had bereikt, maar ook dat zij is geportretteerd omdat zij maar liefst 100 eieren per jaar legde. In 1650 zijn nog eens vier regels aan het vers toegevoegd met de trieste mededeling dat Sijctghen overleden is op de respectabele leeftijd van 23 jaar.
Ik ben gebroet te wercken.dam
k’was jonck en goet. doen ick hier quam
in voogelen borch, sonder te paeren
heb ick geleeft, wel twintich jaren
wel hondert eijers tsjaers geleijt
daerom ben ick geconterfeijt
gebroocken beennen, tooch wt geneesen
gesondt en bont is noch mijn weesen
en als ick sijctghen steruen sal
soo schrijft hoe out, en tjaer getal
1647.
anno vijftich dartich daeghen
in october hoort men claeghen
sijctghen doot, dit is al waer
out zijnde drijentwintich jaer
1650.
Aelbert Cuyp
Het Dordrechts Museum kan zich met dit schilderij nog sterker profileren als het museum van Aelbert Cuyp. Het is het enige museum ter wereld waar het werk van Cuyp getoond kan worden in de context van de stad waar hij werkzaam was en in samenhang met de schilderijen van zijn vader en leermeester Jacob Cuyp en diens halfbroer Benjamin Cuyp.
Sijctghen op AVRO-televisie
De eend Sijctghen van Aelbert Cuyp, de jongste aanwinst van het Dodrechts Museum heeft over media aandacht niets te klagen gehad. Zowel (het te vroeg uitgelekte) nieuws over de aankoop als de onthulling op donderdag 7 oktober jongstleden is breed uitgemeten in de landelijke, regionale en lokale pers.
Sijctghen haalde de nieuwskolommen in nagenoeg alle kranten, van De Limburger tot het Nieuwsblad van het Noorden. RTV Rijnmond haalde uit met een prettige reportage en ook het AVRO-programma ‘Nieuw in Nederland’ gaf acte de présence. In dit programma staat wekelijks een museale aanwinst centraal. Op zaterdag 16 oktober (17.00 uur, Nederland 1) draaide het programma geheel en al om Sijctghen. Voor wie het gemist heeft: de uitzending wordt herhaald, maar de datum van die herhaling staat nog niet vast.
Eendensoap in de Museumtuin
De tuin van het Dordrechts Museum lijkt, sinds de onthulling van het Portret van Sijtcghen nog het meest op een kinderboerderij. Voor de duur van de tentoonstelling heeft het museum dertien eenden en vier kippen ingehuurd. Helaas is één van de eenden, een zogeheten gekuifde eend, medio oktober komen te overlijden.
Wat resteert is: één eenzame kuifeend, twee muskuseenden, twee bergeenden, twee Hollandse Kwakertjes, twee Indische Loopeenden (ook wel Fles-eenden genoemd), twee Krombekeenden, één Bonte- of Boereneend (evenbeeld van Sijtcghen) en vier Noordhollandse Blauwe Kippen.
Het pluimvee is gehuurd van dierenhandel Hoogendoorn uit Stolwijk. Ze zijn, zo verzekert de verhuurder ‘winterhard’ (op één na althans) en ze worden liefdevol verzorgt door onze eigen Dirk Proost. Die heeft inmiddels één kip, die zichzelf per ongeluk te water liet, het leven gered, door deze nog net op tijd uit de vijver te vissen. Of Dirk daarbij ook mond- op snavelbeademing heeft toegepast was bij het ter perse gaan van dit nummer niet duidelijk. Dirk is later die week door de kip beloond met twee eitjes.