CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

Werk in uitvoering: onderzoek naar werkplaatspraktijken in de zestiende-eeuwse Zuidelijke Nederlanden

Work in progress: research into studio practice in the Southern Netherlands in the 16th century symposium: 22 April 2005

Location of symposium

Museum Catharijneconvent
Lange Nieuwstraat 38, Utrecht
T +31 30 231 3835

Auditorium

Organization

Sectie Atelierpraktijk en geschiedenis van de kunstproduktie van de Onderzoekschool Kunstgeschiedenis

Coordination

Jan Piet Filedt Kok (Rijksmuseum Amsterdam)*, Molly Faries (Rijksuniversiteit Groningen), Linda Jansen (Rijksuniversiteit Groningen) en Ruud Priem (Onderzoekschool Kunstgeschiedenis)

Information from the OSK-website

In de afgelopen decennia is er binnen de kunstgeschiedenis veel aandacht besteed aan atelierpraktijken. Daarbij is veel onderzoek verricht naar de schilderswerkplaats in de zestiende eeuw in de Zuidelijke Nederlanden. In deze periode vonden grote veranderingen plaats in de organisatie van het atelier en in de productie van schilderijen, die de opmaat vormden voor de succesvolle Vlaamse en Nederlandse ateliers van Rubens, Rembrandt en anderen, een eeuw later.

Archiefdocumenten, oudere literatuur, ateliervoorstellingen etc. vormen waardevolle bronnen om meer inzicht te krijgen in de wijze waarop binnen het kunstenaarsatelier schilderijen tot stand kwamen. Bij het meest recente onderzoek ligt de nadruk op het schilderij zelf als primaire informatie bron. Het materieel-technisch onderzoek vormt daarbij een methode die niet meer is weg te denken bij de studie naar werkplaatspraktijken. Daarnaast geven methoden uit de sociaal-economische geschiedenis inzicht in de rol die vraag en aanbod op de markt speelde voor de schilderijenproductie. Het onderzoeksproject Antwerpse schilderkunst voor de Beeldenstorm: een sociaal-economische interpretatie van de Rijksuniversiteit Groningen (prof. M. Martens en prof. M. Faries) combineerde het materieel- technisch onderzoek van schilderijen met methoden uit de sociaal-economische geschiedenis, waarbij de dynamische wisselwerking tussen de groeiende Antwerpse kunstmarkt en een werkwijze binnen de schilderswerkplaats centraal staat.

De Onderzoekschool Kunstgeschiedenis (OSK) beoogt met dit symposium de resultaten van het recente onderzoek op dit gebied te presenteren, waarbij behalve het Groningse project ook ander, in de afgelopen jaren verricht onderzoek naar het zestiende-eeuwse Vlaamse schildersatelier onder de aandacht wordt gebracht. Daarmee hoopt zij een gesprek op gang te brengen over de geldigheid van resultaten, nieuwe inzichten en de relevantie van de gevolgde aanpak en methoden. Niet alleen zullen de lezingen een divers beeld geven van de zestiende–eeuwse werkplaatspraktijken in bijvoorbeeld Brugge, Antwerpen, Brussel of Leuven, ook zullen nieuwe thema’s en benaderingen worden beschouwd. Het symposium hoopt daarmee een bijdrage te leveren aan lopend onderzoek en de studie naar atelierpraktijken in het algemeen, als ook aan het stimuleren van nieuw onderzoek.

Speakers

  • Molly Faries (RUG), Werkplaatspraktijken: thema’s van onderzoek
  • Peter van den Brink (Städtischen Museen, Aken), Tekening en ondertekening: zin en onzin
  • Linda Jansen (RUG), De rol van tekeningen in de werkplaats van Pieter Coecke van Aelst
  • Yvette Bruijnen (RMA), Jan Rillaer: een Leuvens schildersatelier
  • Max Martens (Universiteit Gent), De sociaal-economische benadering van de studie naar werkplaatspraktijken
  • Micha Leeflang (RUG), Joos van Cleves atelierpraktijken: verschillende opdrachten, verschillende werkwijzen
  • Lars Hendrikman (RUG), ‘Dat heeft de renaissance gedaan!’ Stijl als methode in het atelier van Bernard van Orley
  • Dorien Tamis (UvA), Albert Cornelis

Registration

Aan deelname zijn geen kosten verbonden. De lunch en borrel wordt de aanwezigen door de OSK aangeboden in de foyer naast het Auditorium. Aanmelden kan via de website van de OSK, per email via osk@let.uu.nl of per reguliere post p/a Secretariaat OSK, Kromme Nieuwegracht 29, 3512 HD Utrecht o.v.v. “Werk in uitvoering”.