Het Dordrechts Museum heeft een uniek werk aangekocht van Aelbert Cuyp (1620-1691), een van de belangrijkste landschapschilders uit de Gouden Eeuw. Het charmante portret van de befaamde twintigjarige eend Sijctghen uit 1647 komt daarmee terug in de stad waar het is ontstaan.

Volgens Peter Schoon, directeur Dordrechts Museum, vult de aanwinst de collectie werken van Cuyp en zijn familie prachtig aan. Het toont niet alleen de veelzijdigheid van Cuyp, maar ook zijn kwaliteit als dierenschilder. Het aankoopbedrag van € 230.000,- is bijeengebracht met steun van de Mondriaan Stichting, de Gemeente Dordrecht, de Vereniging Rembrandt en de Stichting Vrienden van het Dordrechts Museum. Vanaf 8 oktober is de aankoop te zien in de tentoonstelling Sijctghen, de eend van Cuyp terug in Dordrecht.

Sijctghen

Het opmerkelijke portret van een eend laat prachtig de veelzijdigheid van Aelbert Cuyp zien. Het schilderij is bovendien uniek in de schilderkunst te noemen. Bijzonder is dat Cuyp zijn schilderij heeft voorzien van een gedicht met prachtig gekalligrafeerde letters. In het vers laat Sijctghen ons weten dat zij niet alleen in 1647 de voor eenden zeer hoge leeftijd van 20 jaar had bereikt, maar ook dat zij is geportretteerd omdat zij maar liefst 100 eieren per jaar legde. In 1650 zijn nog eens vier regels aan het vers toegevoegd met de trieste mededeling dat Sijctghen overleden is op de respectabele leeftijd van 23 jaar.

Ik ben gebroet te wercken.dam
k’was jonck en goet. doen ick hier quam

in voogelen borch, sonder te paeren

heb ick geleeft, wel twintich jaren

wel hondert eijers tsjaers geleijt
daerom ben ick geconterfeijt

gebroocken beennen, tooch wt geneesen

gesondt en bont is noch mijn weesen

en als ick sijctghen steruen sal
soo schrijft hoe out, en tjaer getal

1647.

anno vijftich dartich daeghen
in october hoort men claeghen
sijctghen doot, dit is al waer
out zijnde drijentwintich jaer

1650.

 

Aelbert Cuyp

Het Dordrechts Museum kan zich met dit schilderij nog sterker profileren als het museum van Aelbert Cuyp. Het is het enige museum ter wereld waar het werk van Cuyp getoond kan worden in de context van de stad waar hij werkzaam was en in samenhang met de schilderijen van zijn vader en leermeester Jacob Cuyp en diens halfbroer Benjamin Cuyp.

Sander Paarlberg, conservator oude kunst: "de aanwinst lijkt op het eerste gezicht een vreemde eend in de bijt, maar het schilderij hoort thuis in het Dordrechts Museum. Het sluit prachtig aan bij de andere schilderijen van Aelbert Cuyp en zijn familie. Voor de collectie Nederland is het ook een belangrijke aanwinst omdat het een van de mooiste voorbeelden is van de 17de-eeuwse behoefte om bijzondere voortbrengselen uit de natuur vast te leggen – en dan nog wel door een grote schilder."

Het schilderij is altijd in particulier bezit geweest. Lange tijd bevond het zich in de verzameling van de Dordtse schilder en schrijver Jan Veth (1864-1925). Het Dordrechts Museum bezit de grootste en belangrijkste verzameling portretten van Veth en met een schilderij uit diens bezit wordt ook het belang van dit onderdeel van de collectie versterkt.