Although it is not an art museum, CODART wishes to congratulate the Openluchtmuseum in Arnhem for being honored as European Museum of the Year.
Op zaterdag 7 mei ontving het Nederlands Openluchtmuseum de prestigieuze prijs voor het Museum van het Jaar die jaarlijks wordt uitgereikt door het European Museum Forum (EMF). Directeur Jan Vaessen ontving de prijs- een bronzen beeldje van Henry Moore, getiteld Mother and Child : Egg Form– in het Egmont Paleis te Brussel uit handen van de Belgische Koningin Fabiola, beschermvrouwe van het EMF.
Kandidaten voor de prijs zijn ofwel nieuwe musea ofwel bestaande musea die een belangrijke vernieuwing ondergingen. Het Openluchtmuseum – dat in 1912 werd opgericht – stelde zich kandidaat met vijf projecten die in de periode 2000 t/m 2004 zijn gerealiseerd. Deze projecten onderstrepen de eigen museologie die het museum in de afgelopen vijftien jaar heeft ontwikkeld en waarbij thema’s die vroeger werden buitengesloten – omdat ze niet conform het traditionele beeld van Nederland waren – juist met open armen binnenhalen. Het gaat dan om industrie, nieuwe bevolkingsgroepen, sociale strijd, hedendaagse geschiedenis, en particuliere verzamelaars.
De jury prees het museum vooral voor het feit dat het zichzelf als museum ‘opnieuw heeft uitgevonden’. In het officiële juryrapport noemt men het Nederlands Openluchtmuseum een ‘excellent voorbeeld voor klassieke musea die nieuwe wegen in willen slaan en in de traditionele structuur van een openluchtmuseum vernieuwende, experimentele en creatieve projecten willen integreren die gebaseerd zijn op de problemen van de huidige samenleving’.
Het Openluchtmuseum motiveerde zijn kandidatuur met de onderstaande projecten:
HollandRama (2000) – een museale attractie geïnspireerd door negentiende-eeuwse panorama’s uit heel Europa. In 2001 won het museum reeds de THEA award voor deze ‘herinneringsmachine’ die bezoeker, met alle beschikbare technieken, een reis laat maken langs zijn eigen herinneringen.
De theatrale presentatie in de boerderij uit Beerta belicht de schaduwzijde van de folklore. In de rijke boerderij uit het Oost Groningse Beerta ziet de bezoeker een belangrijke episode uit onze geschiedenis: de landarbeidersstaking in 1929 die bijna het hele jaar duurde. Het toneelspel vindt plaats in de schuur van de boerderij en wordt gespeeld door één acteur met ondersteuning van filmbeelden op een immens scherm.
Over ‘nieuwe Nederlanders’ wordt verteld in de Molukse Barak. In samenwerking met het Moluks Historisch Museum en de Molukse gemeenschap brengt het museum de geschiedenis van komst van de Molukkers naar Nederland en hun eerste jaren in dit koude land weer tot leven.
De hedendaagse geschiedenis komt aan bod in de monumentale woonboerderij uit Hoogmade, die in 2002 moest wijken voor de aanleg van de hogesnelheidslijn. De zeventiende-eeuwse boerderij is ingericht zoals hij was: als woonboerderij anno 2002 van alle gemakken voorzien . Hiermee illustreert het openluchtmuseum de ingrijpende ontwikkelingen die ons platteland de afgelopen decennia doormaakt.
‘Spaarstation Dingenliefde’ is een vaste presentatie over verzamelen, sparen en bewaren. Bezoekers maken kennis met de grote variatie aan objecten die het museum verzamelt, hoe ze worden geconserveerd en welke verhalen ze vertellen. Daarnaast is er ruimte voor particuliere verzamelaars en hun veelal ‘merkwaardige’ collecties die zij gepassioneerd bij elkaar brengen.
Gezelschap van gerenommeerde musea
Als ‘European Museum of the Year’ bevindt het Nederlands Openluchtmuseum zich in gezelschap van gerenommeerde Europese musea. De prijs werd de afgelopen jaren achtereenvolgens gewonnen door het Guggenheim Museum in Bilbao (2000), het National Railway Museum in York (2001), de Chester Beatty Library in Dublin (2002), het Victoria and Albert Museum in Londen (2003) en het MARQ Archeological Museum of the province of Alicante (2004).