CODART, Dutch and Flemish art in museums worldwide

Piotr Oczko’s Book on the Culture of Cleanliness in Holland Now Available in Dutch

Bezem en kruis. De Hollandse schoonmaakcultuur of de geschiedenis van een obsessie is the Dutch title of Piotr Oczko’s 2013 publication Miotła i krzyż. Kultura sprzątania w dawnej Holandii, albo historia pewnej obsesji (A Broom and a Cross. The Culture of Cleanliness in Holland, or the History of an Obsession).

Bezem en kruis is an anthropological study into Dutch cleanliness. Oczko examines a variety of sources: plays, trivial reading, poetry, educational works and above all the visual arts.

Prof. Piotr Oczko is professor at the Jagiellonian University in Kraków an associate member of CODART since 2013. He is the author of many publications on the history of Dutch and Polish literature and art. His academic interests cover above all literature and culture of the Dutch-speaking countries.

From the publisher (in Dutch)

Het was een bekend onderwerp in de verslagen van reizigers die de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden aandeden: de Hollandse reinheid en ordelijkheid. Dienstmeiden zouden bezoekers met vuile schoenen op hun rug nemen om de vloer schoon te houden, koeienstaarten werden opgebonden om de stal schoon te houden en iedere zaterdag gingen de Hollandse dienstmeiden ‘los’: ze sopten het huis van boven tot onder, zelfs de buitenkant kreeg een beurt.

Anekdotische impressies te over; soms werd er zelfs met een lichte afschuw over de Hollandse properheid geschreven. Maar leden de Hollanders daadwerkelijk aan een schoonmaakobsessie? Werd er in ons land meer en beter schoongemaakt dan elders in Europa? Of schreven de reizigers elkaars verslagen gewoon over?

Dit boek is een antropologie van de Hollandse reinheid, geschreven door een ‘buitenstaander’. De Poolse filoloog en kunsthistoricus Piotr Oczko bestudeerde uiteenlopende bronnen: toneelstukken, triviale lectuur, poëzie, opvoedkundige werken en vooral de beeldende kunst. Hij komt tot de conclusie dat er in de Lage Landen wel degelijk iets aan de hand was – de bezem komt wel erg vaak voor op schilderijen en in grafiek.

Bezem en kruis. De Hollandse schoonmaakcultuur of de geschiedenis van een obsessie
Piotr Oczko
416 pages, 377 color illustrations
ISBN 978-90-5997-326-8
Leiden (Primavera Pers) 2020